Εδώ δεν υπάρχει άσυλο – Η σκοτεινή πλευρά των '80s - από την Κατερίνα Κοβαίου

Υπάρχουν πολλά που μπορεί να πεί κανείς για τα '80s κα την ανεξάρτητη μουσική σκηνή τους... και ενώ για κάποιους δεν υπήρξε ποτέ, η ιστορία και τα ντοκουμέντα αποδεικνύουν περίτρανα πως οχι απλά υπήρξε, αλλά η "γενιά χωρίς ταυτότητα" κατάφερε να μας δώσει ίσως ότι πιο εμπνευσμένο και αυθεντικό μας προσέφερε ποτέ η ελληνική μουσική γενικότερα. 

Ο Θανάσης Γιαννόπουλος είχε την ιδέα της δημιουργίας ενός ντοκιμαντέρ όχι και τόσο συμβατικού. Στόχος του είναι να δωθεί μια διαφορετική εκδοχή των 80s, πολύ σκοτεινή, λιγότερο νοσταλγική και καθόλου μυθική. Μια εκδοχή που κύριο χαρακτηριστικό της δεν θα είναι η ελαφρότητα, η κακογουστιά και το πολυ make up, ούτε οι μεγάλες βάτες, η ντίσκο και οι φτηνές βιντεοταινίες.

Η ταινία έχει να κάνει με μία γενιά που σίγουρα έδωσε την δική της μάχη με όποιον τρόπο μπορούσε και τελικά έχασε. Σε πλήρη αντίθεση με την προηγούμενη απο αυτή γενιά, την λεγόμενη “γενιά του Πολυτεχνείου” που έδωσε την μάχη της αλλά συμβιβάστηκε. Και αν σκεφτεί κανείς οτι η σημερινή γενιά κινδυνεύει να χάσει και να συμβιβαστεί αμαχητί, τότε η φράση “Εδώ δεν υπάρχει άσυλο” παραμένει κάτι παραπάνω από επίκαιρη.

Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ είναι παρμένος από την παρακάτω φράση, του Αστυνομικού Δ/ντη Αττικής: «Απαγορεύεται η πορεία αλλά και συγκέντρωση στο χώρο της πλατείας, η οποία εξάλλου δεν σας προσφέρει άσυλο. Και εφ' όσον τολμήστε να φωνάξτε συνθήματα όπως - μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι - τότε θα συλληφθείτε και θα ισοπεδωθείτε!!» η οποία ειπώθηκε στις 9 Μαϊου 1985 στην πλατεία Εξαρχείων και πυροδότησε ένα ολόκληρο κίνημα καταλήψεων και συγκρούσεων. Φυσικά ο τίτλος του ντοκιμαντέρ είναι αμφίσημος, εφόσον υπονοεί την πλήρη έλλειψη φιλικού-προστατευτικού κοινωνικού περιβάλλοντος που αντιμετώπισαν (και κόντρα στην οποία συσπειρώθηκαν) τα ανεξάρτητα συγκροτήματα της δεκαετίας του ’80.

Έτσι κι αλλιώς, η γενιά του ΄80 αντιμετωπίστηκε με τόση εχθρότητα από τους κομματικοποιημένους μεγαλύτερους (δεξιούς αλλά και αριστερούς) ώστε το μόνο άσυλο στο οποίο της επιτράπηκε να κρυφτεί ήταν το ψυχιατρικό άσυλο.

Βασικός άξονας της ταινίας είνα οι καταστάσεις, οι άνθρωποι και τα στέκια που σημάδεψαν και καθόρισαν την πορεία και την εξέλιξή αυτού του “μουσικού φαινομένου”. Το σενάριο περιέχει και σκηνές μυθοπλασίας σε συνδυασμό με κάποια πολύ σημαντικά τόσο κοινωνικά όσο και μουσικά ορόσημα:

1.        τη συναυλία των Police στο Σπόρτιγκ και το Τριήμερο Ανεξάρτητου Ροκ (1980-1981),

2.        το διήμερο Rock in Athens στο Καλλιμάρμαρο (1985).

3.        τις καταλήψεις σχολών στο κέντρο της Αθήνας και τη δολοφονία Καλτεζά (1984-1985),

4.        την αποκέντρωση που ακολούθησε το κλείσιμο των μαγαζιών στα Εξάρχεια και την διάχυση-διάλυση του μουσικού ρεύματος στις συνοικίες (1988-1989).

5.        τη συναυλία στο Πεδίο του Άρεως (Triffids, PIL, Gun Club) που διακόπηκε βίαια από το κοινό και σήμανε το τέλος της αθωότητας για τη γενιά του 80.

6.        την έξοδο των έγκλειστων διαμαρτυρόμενων του Πολυτεχνείου μετά την αθώωση Μελίστα (1990) η οποία σηματοδοτήθηκε από την συμβολική νίκη των «300 μέτρων πορείας χωρίς μπάτσους» κι από το συνταρακτικά χλευαστικό πανό «Είμαστε ο ανθός της νεολαίας».

Στο ντοκιμαντέρ θα συμμετάσχουν μέλη απο τα συγκροτήματα: Antitroppau Council, Metro Decay, Magic De Spell, Cpt. Nefos, Libido Blume, Villa 21, Yell-o-Yell, Headleaders, Παρθενογένεσις, Stress, Auschwitz, Αρνάκια, ΑΝΤΙ, Ανυπόφοροι, Last Drive, Χωρίς Περιδέραιο, Γενιά του Χάους, Panx Romana, Ex Human, Not 2 without 3, South of no North, καθώς και ο Πέτρος Κουτσούμπας (ιδιοκτήτης του ΑΝ και συνιδιοκτήτης του ΠΗΓΑΣΟΥ), ο Χρήστος Μανωλίτσης (ηχολήπτης και παραγωγός των περισσότερων συγκροτημάτων της εποχής), ο Νέστορας Ηλιάδης (dj στο ΙΡΙΣ, το ΑΛΛΟΘΙ και το ΡΟΔΟΝ, δημιουργός της ομάδας EXODUS), ο Παναγιώτης «Κάιν» Παπαδόπουλος (αναρχικός, δημιουργός του εντύπου τοίχου ΣΠΑΣΤΗΣ κ.λ.π.)

Την σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Μιχάλης Καφαντάρης του οποίου η ιδιαίτερη οπτική είναι σίγουρο πως θα απογειώσει το όλο εγχείρημα. Πρωταρχικό του μέλημα, είναι να καταγράψει γνωστά σημεία και περιοχές της Αθήνας -της πόλης που έζησαν και έδρασαν τα συγκροτήματα- τραβώντας πλάνα από διαφορετικές γωνίες με στόχο η πόλη να φανεί στους θεατές το ίδιο άγνωστη και απρόσωπη, όπως τότε πίσω στο '80 την ένιωσαν και οι ήρωες της ταινίας.

Η διεύθυνση φωτογραφίας ανήκει στον Νίκο Χανιώτη και θα είναι αδιαμφισβήτητα το clue της ταινίας και αυτό γιατί έχει αναλάβει την δύσκολη αλλά και ταυτόχρονα πολύ ενδιαφέρουσα αποστολή να καταφέρει να συμβιβάσει την παρουσία του μαύρου μπακραουντ, που δίνει μια μουντή και σκοτεινή αίσθηση στις εικόνες -εικόνες που καλώς ή κακώς έχουν ταυτιστεί με την ελληνική και παγκόσμια underground σκηνή του '80- με το χαρούμενο, σχεδόν ονειρικό φώς που στην ταινία θα συμβολίζει τον ευδαιμονικό και νοσταλγικό τρόπο με τον οποίο συνηθίζεται να παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια η δεκαετία του '80 στην Ελλάδα. 

Η μουσική επένδυση ανήκει στον Κώστα Μάστορη (μέλος των ιστορικών Metro Decay), δημιουργό και του εξαιρετικού τραγουδιού των τίτλων "No Asylum Here" σε συνεργασία με πολλά μέλη των παραπάνω συγκροτημάτων, τα οποία μάλιστα παρέλασαν και μπροστά από την κάμερα της σκηνοθετικής ομάδας για την δημιουργία του υπέροχου βίντεο κλίπ που μας αφήνει με μια γλυκιά προσμονή για το τι ακριβώς θα ακολουθήσει.

Δείτε το βιντεο κλιπ εδώ

Την πορεία του ντοκιμαντέρ μπορείτε να παρακολουθήτε εδώ