Tο Σύμπαν -με την έννοια του συνόλου όλων
των πραγμάτων - δεν έχει συνολική αρχή ούτε μπορεί να πάψει συνολικά να
υπάρχει. Αυτό μπορούμε να το δεχτούμε ακόμα και όταν συμπεριλάβουμε στην έννοια
του Σύμπαντος κάθε μορφή ύλης ή ενέργειας και στην περίπτωση που το Σύμπαν
μπορεί να υπάρξει χωρίς τη γνωστή μορφή του και τις γνωστές ιδιότητες των
υλικών πραγμάτων. Αυτό εξάλλου επιβάλλεται επιστημονικά από την αρχή της
διατήρησης της ενέργειας. Από τις πρώτες λογικές απορίες που προκύπτουν
από τον ορισμό ενός σταθεροποιημένου Σύμπαντος μέσα στα όρια ενός μέγιστου
χρόνου είναι: πιο το νόημα του χρονικού ορίου, πιο το νόημα της αρχής και του
τέλους σε ένα Σύμπαν το οποίο είναι πάντοτε το ίδιο και ολοκληρωμένο; Αν το
Σύμπαν είναι σταθεροποιημένο στο σύνολο όλων των στιγμών τότε αυτό δεν έχει
αρχή στο χρόνο ούτε τέλος και δεν υπάρχει σε κάποια στιγμή. Όταν όμως, λέμε ότι
το Σύμπαν υπάρχει στα όρια μίας συνολικής και σταθερής στιγμής, τότε αυτό δε
σημαίνει ότι έχει μία αρχή και ένα τέλος που αποτελούν τα όρια της στιγμής του;
Πώς νοείται συνολική και σταθερή στιγμή, δηλ χρονικό διάστημα με όρια, για
κάτι που δεν άρχισε να υπάρχει και αντιθέτως είναι σταθεροποιημένο, όπως το
Σύμπαν; Εάν το Σύμπαν Είναι ολόκληρο κατά το τέλος ενός μέγιστου χρονικού
διαστήματος τότε γιατί να ακολουθεί ξανά μία αρχή στην ύπαρξή του και από που
ξεκινάει αυτό να γίνεται πάλι;
Πράγματι, αυτή η λογική απορία
προκύπτει όταν φανταζόμαστε το χρόνο να συνεχίζεται ευθύς σαν ανεξάρτητος από
τα ίδια τα πράγματα και τις αλλαγές τους... Σκεφτείτε, ότι η απάντηση στο
ερώτημα ποιο ήταν το Σύμπαν σε προηγούμενη χρονική στιγμή θα ήταν όχι μόνο
δύσκολη αλλά εκ των προτέρων καταδικασμένη να είναι ανεπαρκής, στην περίπτωση
που το Σύμπαν εξελισσόταν συνολικά και χωρίς κανένα χρονικό όριο. Ενώ το
ερώτημα που προκύπτει από την σκέψη για ένα Σύμπαν πάντοτε το ίδιο εντός των
ορίων ενός μέγιστου χρονικού διαστήματος μπορεί να φαίνεται δύσκολο, όμως μας
οπλίζει με αισιοδοξία, ότι η λογική μας μπορεί να δώσει μία καθαρή επιστημονική
απάντηση και ότι δεν χάνουμε την ώρα μας!